Działalność nierejestrowana to forma prowadzenia biznesu, która zyskuje na popularności wśród osób, które chcą uniknąć formalności związanych z rejestracją firmy.
Rozpoczęcie prowadzenia własnej firmy może być skomplikowaną perspektywą, zwłaszcza jeśli rozważasz porzucenie etatowej pracy, aby realizować swoje marzenia. Jest to więc dobry pomysł dla osób, których przychody z własnej działalności zarobkowej są niskie. Sprawdzi się także u osób, które chcą sprawdzić pomysł na biznes przed rejestracją firmy.
Działalność gospodarcza a działalność nierejestrowana – firma na próbę
Istnieje definicja ustawowa działalności gospodarczej. To działalność zorganizowana, mająca charakter zarobkowy, prowadzona w sposób ciągły i we własnym imieniu. Jest jednak wyjątek, dzięki któremu, pomimo spełniania tych kryteriów nie trzeba rejestrować prowadzonej przez siebie działalności.
Jest nim właśnie działalność nierejestrowana, która nie jest uznawana za działalność gospodarczą. Jej prowadzenie nie wymaga wpisu do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej i jest znacząco uproszczone. Należy jednak pamiętać, że działalność nierejestrowana nie ma zastosowania do działalności wykonywanej w ramach umowy spółki cywilnej
Działalność nierejestrowana – jak założyć?
Nie trzeba zakładać. Nie trzeba nigdzie zgłaszać działalności. Po prostu prowadzisz biznes, spełniając poniższe wymogi. Nie będziesz potrzebować także numerów identyfikacyjnych NIP i REGON.
Jakie są warunki działalności nierejestrowanej?
Aby prowadzić działalność nierejestrowaną należy spełniać następujące warunki:
-
przychody i nie przekroczają w żadnym miesiącu 50 proc. kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę obowiązującego w danym roku.
-
W okresie ostatnich 60 miesięcy nie wykonywano działalności gospodarczej lub ją zawieszono.
-
Prowadzenie działalności nie wymaga zezwolenia, koncesji albo wpisu do rejestru działalności regulowanej. Są to np. ochrona osób lub mienia, sprzedaż alkoholu, organizacja imprez turystycznych, usługi detektywistyczne czy zbieranie odpadów.
-
Nie jest to działalność gospodarcza w rozumieniu ustawy prawo przedsiębiorców jak np. pośrednictwo ubezpieczeniowe i księgowość.
Istnieje wyjątek od tych warunków. Można skorzystać z działalności nierejestrowanej, jeżeli pomiędzy 30 kwietnia 2013 roku a 29 kwietnia 2018 roku wykonywano działalność gospodarczą. Jednak jednocześnie:
-
w tym czasie dana osoba nie była wpisana do CEIDG lub
-
wpis ten został wykreślony przed 30 kwietnia 2017 roku.
Limit kwotowy na działalności nierejestrowanej
W 2024 roku Twoje przychody w żadnym miesiącu nie mogą być wyższe niż:
od 1 stycznia do 30 czerwca – 3181,50 zł
od 1 lipca do 31 grudnia – 3 225 zł
Mówimy tutaj o kwotach brutto. W 2021 r ten limit wynosił 1 400 zł, a w 2022 roku 1505 zł, w 2023 roku 2700 zł w drugiej połowie roku.
Zalety nierejestrowanej działalności
Prowadzenie omawianej działalności to dla wielu osób atrakcyjna opcja ze względu na szereg korzyści, jakie niesie ze sobą takie rozwiązanie. Wśród nich wymienić można przede wszystkim:
-
brak konieczności formalnego zarejestrowania działalności,
-
brak składek ZUS i na ubezpieczenie zdrowotne,
-
nie trzeba odprowadzać zaliczek na podatek dochodowy,
-
brak podatku VAT (z wyjątkami),
-
uproszczona ewidencja sprzedaży zamiast księgowości,
-
brak konieczności posługiwania się numerem NIP (z wyjątkami),
-
rozliczanie przychodów tylko raz w roku.
Działalność nierejestrowana 2024 – obowiązki
Prowadzenie nierejestrowanej firmy nie oznacza, że nie trzeba spełniać jakichkolwiek obowiązków. Osoba prowadząca działalność nierejestrową w świetle wielu przepisów prawa traktowana jest jak przedsiębiorca i musi stosować się do wynikających z nich przepisów prawa. Chociażby do przepisów dotyczących praw konsumentów. Na przykład w przypadku sprzedaży na rzecz osób fizycznych – konsument ma prawo do odstąpienia w terminie 14 dni od umowy zawartej na odległość.
Od momentu podjęcia działalności nierejestrowanej masz obowiązek:
-
wystawiania faktur lub rachunków na żądanie klienta,
-
prowadzenia uproszczonej ewidencji sprzedaży,
-
rozliczania przychodów w zeznaniu rocznym PIT-36,
-
rozliczania według skali podatkowej,
-
przestrzegania praw konsumentów,
-
przestrzegania prawa ochrony danych osobowych.
Rachunki i faktury w działalności nierejestrowanej
Co do zasady w prowadzeniu nierejestrowanego biznesu nie ma obowiązku wystawiania rachunków i faktur.
W przypadku sprzedaży na rzecz przedsiębiorcy należy jednak wystawić fakturę. Jeżeli podmiot korzysta ze zwolnienia VAT będzie to faktura bez VAT. W przypadku podatników VAT zachodzi konieczność udokumentowania transakcji fakturą z VAT.
Obowiązek taki powstaje również, kiedy zażąda tego kupujący. Wtedy należy wystawić klientowi rachunek lub fakturę.
Prowadzenie działalności nierejestrowej a kasa fiskalna
Posiadanie posiadanie kasy fiskalnej nie jest wymagane, jeśli sprzedaż roczna na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej i rolników ryczałtowych nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym kwoty 20 000 złotych.
Niektóre rodzaje działalności podlegają obowiązkowi posiadania takiej kasy, niezależnie od kwoty obrotów. W takim przypadku należy uzyskać numer NIP. Są to m.in. usługi fryzjerskie i kosmetyczne, przewóz osób oraz ich bagażu taksówkami, sprzedaż w stacjonarnych placówkach gastronomicznych, naprawy pojazdów silnikowych i motorowerów, sprzedaż gazu płynnego, sprzętu radiowego i telewizyjnego lub części do silników spalinowych.
VAT a działalność nierejestrowana
Osoba prowadząca niezarejestrowaną działalność może skorzystać z wyjątku zwolnienia podmiotowego, jeśli jego roczne przychody nie przekroczą 200 000 złotych.
Nie dotyczy ono jednak niektórych branż takich jak usługi jubilerskie, windykacja i faktoring, internetowa sprzedaż niektórych produktów jak sprzęt gospodarstwa domowego, komputery, produkty optyczne i elektroniczne i preparaty kosmetyczne. Jeśli prowadzisz działalność, która nie kwalifikuje się do zwolnienia podmiotowego VAT, to niezależnie od wartości sprzedaży musisz zarejestrować się jako czynny podatnik VAT w urzędzie skarbowym. W takim przypadku będziesz zobowiązany do prowadzenia szczegółowej dokumentacji sprzedaży i zakupów podlegających VAT-owi, a także do regularnego składania deklaracji JPKV7.
ZUS a działalność nierejestrowa
Osoba prowadząca nierejestrowaną działalność nie musi opłacać żadnych składek ZUS ani ubezpieczenia zdrowotnego. Dzięki temu znacznie zmniejsza się stałe koszty prowadzenia biznesu.
Czy można połączyć działalność nierejestrowaną z pracą na etacie?
Jak najbardziej. Sprawdź jednak, czy nie obowiązuje Cię zakaz konkurencji lub wykonywania działalności określonego rodzaju. Jeśli jednocześnie z prowadzeniem działalności nierejestrowanej pracujesz na podstawie umowy o pracę lub wykonujesz umowę o świadczenie usług albo umowę zlecenia – to już podlegasz ubezpieczeniom jako pracownik lub zleceniobiorca to nie musisz uiszczać osobnych składek od nierejestrowanego biznesu. To bardzo dobra opcja dla osób, które planują porzucić etat i rozpocząć własny biznes.
Ewidencja sprzedaży działalności nierejestrowanej
Nie ma obowiązku prowadzenia księgi przychodów i rozchodów. Należy jednak prowadzić ewidencję sprzedaży, chociażby w uproszczony sposób. Można prowadzić ją w formie papierowej np. zeszycie czy segregatorze lub w formie elektronicznej np. arkuszu kalkulacyjnym lub przeznaczonym do tego programie. Musi znaleźć się w niej sumaryczny przychód z każdego dnia. Należy w niej zapisywać przychód za dany dzień, nie później niż przed dokonaniem kolejnej transakcji w dniu następnym.
Ewidencja pomaga również ustalić czy przychody osiągnięte w danym miesiącu nie zobowiązują do rejestracji działalności.
Przekroczenie limitu 50% kwoty minimalnego wynagrodzenia – kiedy zarejestrować działalność gospodarczą?
Aby obliczyć miesięczny przychód należy wziąć pod uwagę otrzymane i należne kwoty z tytułu sprzedaży towarów lub usług. Do przychodu nie zalicza się wartości towarów zwróconych oraz udzielonych bonifikat i skont.
Od momentu przekroczenia limitu, niezarejestrowana firma staje się działalnością gospodarczą i w związku z tym masz 7 dni na dokonanie wpisu działalności w CEIDG.
Podatek dochodowy i zeznanie roczne PIT-36 a działalność nierejestrowana
Rozliczać przychody z działalności nierejestrowanej należy raz w roku, wypełniając zeznanie PIT-36, tak samo jak w przypadku rozliczenia przychodów z umowy o pracę lub umowy o dzieło. Wystarczy wypełnić rubrykę „działalność nierejestrowana”. Należy uiścić należny podatek dochodowy od uzyskanego przychodu.
Odliczenie kosztów uzyskania przychodu z działalności nierejestrowanej
Warto zauważyć, że prowadząc taką działalność można odliczać koszty od przychodu takie jak paliwo, zakup komputera, telefonu, wyposażenie biura. W efekcie możesz uzyskać zmniejszenie wysokości podatku.
Kontrola działalności i Urząd Skarbowy
Fakt, że nie musisz zgłaszać działalności, nie oznacza, że nie będziesz mieć do czynienia z urzędową kontrolą, w tym Skarbówką, Sanepidem, Prezesem Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów czy Urzędem Ochrony Danych Osobowych.
Podstawa prawna – ustawa prawo przedsiębiorców
Podstawą prawną działalności nierejestrowanej jest art. 5 ustawy prawo przedsiębiorców z dnia 6 marca 2018 r.
Z informacjami dotyczącymi działalności nierejestrowej możesz także także zapoznać się na stronie gov.pl
Wady działalności nierejestowanej
Osoby prowadzące niezarejestrowaną działalność muszą liczyć się z limitem maksymalnej kwoty, którą mogą zarobić w danym miesiącu. Ponadto, nie płacą składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne, co może prowadzić do utraty prawa do świadczeń z tego tytułu.
Klienci, którzy decydują się na współpracę z niezarejestrowanym przedsiębiorstwem, nie mają możliwości weryfikacji jego rzetelności biznesowej w rejestrze, co może wpłynąć na ich decyzję o podjęciu współpracy.
Brak możliwości utworzenia spółki prawnej w ramach udokumentowanej działalności, a także niemożność realizacji zadań wymagających koncesji, zezwoleń lub licencji, to kolejne ograniczenia, z którymi muszą się liczyć osoby prowadzące niezarejestrowaną działalność.
Podsumowanie
Reasumując – działalność nierejestrowana jest naprawdę prostym sposobem na prowadzenie biznesu. Dzięki tej opcji, przedsiębiorcy mogą czerpać z licznych korzyści bez konieczności uciążliwej rejestracji działalności oraz ponoszenia związanych z nią kosztów.
Należy jednak mieć na uwadze, że prowadzenie niezarejestrowanej działalności gospodarczej wiąże się z pewnymi wadami, które należy wziąć pod uwagę przed podjęciem decyzji.
Pod warunkiem, że jesteś świadomy tych wad i gotów na ryzyko, jakie niesie ze sobą prowadzenie niezarejestrowanej działalności, ta opcja może być doskonałym sposobem dla przedsiębiorców na rozpoczęcie swojej działalności.
Masz pytania?
Jeżeli masz pytania w związku z prowadzeniem nierejestrowanego biznesu możesz skontaktować się ze mną na adres e-mail podany tutaj.