Od B2B do etatu – co przyniesie firmom i freelancerom 2026 rok? Jak wygląda zmiana przepisów b2b?

B2B przez lata było złotym środkiem między etatem a pełną niezależnością. Dla firm – niższe koszty i mniej obowiązków. Dla specjalistów – wyższe stawki i większa elastyczność. Ale ten układ właśnie wchodzi w zupełnie nowy etap. 

Od 2026 roku samozatrudnienie ma zostać objęte zupełnie innymi zasadami. Państwowa Inspekcja Pracy (PIP) otrzyma prawo do uznania współpracy B2B za stosunek pracy decyzją administracyjną – bez konieczności prowadzenia sprawy w sądzie. Dodatkowo, od stycznia 2026 r. okres prowadzenia działalności gospodarczej będzie wliczany do stażu pracy, a więc i do urlopu, odpraw czy nagród jubileuszowych.

Zmiany te oznaczają prawdziwą rewolucję na rynku pracy – zarówno dla firm, jak i dla freelancerów. 

Z tego artykułu dowiesz się: 

• Jak wygląda zmiana przepisów B2B w 2026 roku,
• Na czym dokładnie polega reforma,
• Jak PIP będzie rozstrzygać, czy B2B to etat (nowe uprawnienia PIP dla B2B),
• Jakie konsekwencje mogą grozić firmom,
• Jak przygotować się na nowe realia zatrudnienia. 

PIP z nową bronią – decyzja zamiast procesu 

Dotychczas, aby udowodnić, że umowa to tak naprawdę etat, trzeba było iść do sądu. Długo, kosztownie i z niepewnym finałem. 

Od 2026 roku ten etap się skróci – inspektor pracy będzie mógł wydać decyzję administracyjną stwierdzającą istnienie stosunku pracy. Czy w takim razie umowa B2B może zostać uznana za etat od 2026?

Tak, jeśli współpraca przypomina klasyczne zatrudnienie – są stałe godziny, miejsce pracy, przełożony wydaje polecenia, a wynagrodzenie nie zależy od efektu – PIP będzie mogła orzec: TO NIE B2B, TO ETAT. 

I najważniejsze: decyzja będzie natychmiast wykonalna. 

Oznacza to, że firma będzie musiała od razu potraktować kontraktora jak pracownika – z pełnym pakietem zarówno obowiązków, jak i przywilejów. 

Odwołanie? Tak, ale trzeba się spieszyć

Na odwołanie od decyzji przewidziano bardzo krótki termin – pierwotnie 7 dni, obecnie mówi się o 14. 

To oznacza, że firmy muszą być gotowe na błyskawiczną reakcję. Bez uporządkowanych dokumentów i procedur kontrolnych obrona przed decyzją może być trudna. 

W praktyce: warto już teraz przygotować „plan awaryjny” na kontrolę PIP – kto odpowiada, jakie dokumenty pokazujemy i w jakim terminie składamy odwołanie. 

Wyższe kary i cyfrowe kontrole

Nowe przepisy nie tylko rozszerzą uprawnienia PIP, ale również zaostrzą sankcje. PIP a umowy B2B – zobacz co się zmieni.

Za nielegalne zastępowanie etatu B2B grozić będą kary do 90.000 zł, a mandaty inspektorskie wzrosną nawet do 5.000 zł (w recydywie do 10.000 zł).

Inspekcja zyska też dostęp do danych z ZUS i KAS oraz możliwość przeprowadzania zdalnych kontroli – bez zapowiedzi i bez konieczności fizycznej wizyty w firmie. 

Kiedy umowa B2B zostanie uznana za etat w 2026 roku?

Żadne nowe definicje się nie pojawią – PIP dalej będzie się kierować klasycznymi przesłankami z art. 22 Kodeksu pracy. 

W praktyce oznacza to, że nawet najlepiej napisana umowa nie uchroni przed decyzją, jeśli realia współpracy pokazują coś innego. Jak w takim razie przygotować umowę B2B na zmiany 2026? Na co zwrócić uwagę w porównaniu B2B a umowa o pracę?

Sygnały ostrzegawcze: 

• stałe godziny pracy i obecność w biurze,

• przełożony wydający polecenia,

• brak możliwości zastępstwa, 

• rozliczanie godzin zamiast efektu, 

• firmowy sprzęt, e-mail i podpisywanie się nazwą firmy, 

• zakaz pracy dla innych klientów. 

Jeśli większość z nich występuje – ryzyko decyzji o „etatowości” jest wysokie. 

Samozatrudnienie wliczane do stażu pracy – zmiana już pewna 

Tu nie ma już „jeśli” – ustawa została podpisana. 

Od 1 stycznia 2026 r. okres prowadzenia działalności gospodarczej i umów-zleceń będzie doliczany do stażu pracy. 

Dzięki temu samozatrudnieni zyskają prawa podobne do etatowców – dłuższy urlop, prawo do odprawy, czy dodatki stażowe. 

To ważny krok w kierunku zrównania statusu pracowników i osób pracujących na własny rachunek. 

Co to oznacza dla firm?

Dla przedsiębiorców – nową rzeczywistość prawną i konieczność uporządkowania współprac. 

W praktyce, wiele organizacji już dziś powinno rozpocząć audyt B2B, by ocenić, które relacje są faktycznie niezależne, a które przypominają etat. 

5 kroków przygotowania: 

• Zrób przegląd wszystkich umów – zwłaszcza tam, gdzie B2B to pełnoetatowe zaangażowanie. 
• Zaktualizuj wzory umów  – podkreśl rezultat, nie czas pracy. 
• Rozdziel procesy B2B i etatowe – inne narzędzia, grafiki, dostęp do systemów. 
• Opracuj procedurę kontroli PIP – kto kontaktuje się z inspektorem, jakie dokumenty pokazujemy. 
• Zabezpiecz budżet – na ewentualne roszczenia i dopłaty składek. 

Co zyskają freelancerzy? 

Z perspektywy samozatrudnionych zmiany mogą być korzystne: 

• większa ochrona prawna,

• prawo do urlopu i minimalnego wynagrodzenia,

• składki społeczne i zdrowotne,

• stabilność w razie choroby i macierzyństwa.

Ale będzie też druga strona medalu – mniej elastyczności i wyższe podatki. 

Zyskujesz bezpieczeństwo, tracisz część swobody. 

2026 – rok, w którym B2B przestanie być nietykalne

To  będzie przełom – nie tylko legislacyjny, ale też mentalny. 

B2B, które przez lata funkcjonowało jako wygodne rozwiązanie między etatem a samozatrudnieniem, wreszcie doczeka się jasnych reguł 

Dla firm i spółek to czas na porządki. Dla freelancerów – moment, by świadomie wybrać, czy bardziej zależy im na niezależności, czy na bezpieczeństwie. 

Jedno jest pewne: rynek pracy po 2026 roku nie będzie już taki sam. 

– – – – – – – 

Jeśli chcesz sprawdzić, czy Twoje umowy B2B są bezpieczne lub przygotować firmę na zmiany w prawie pracy – skontaktuj się ze mną. 

Pomogę Ci przeprowadzić audyt i zaprojektować współpracę tak, by była zgodna z prawem, a jednocześnie korzystna dla obu stron.